Stichting Erfgoed Meubelfabriek L.O.V.
Onlangs is een stichting in het leven geroepen om het erfgoed van de Oosterbeekse meubelfabriek ‘Labor Omnia Vincit’ (L.O.V.) meer bekendheid te geven.
De meubelfabriek die heeft gefunctioneerd van 1910 tot 1935 heeft dan ook een boeiende geschiedenis. Deze is nauw verbonden met de idealistische oprichter en directeur Gerrit Pelt J.Jzn. (1864-1956) Oorspronkelijk uit Rotterdam afkomstig, bouwde hij een goed renderend aannemersbedrijf op. Om gezondheidsredenen moest hij zich in het oosten van het land vestigen en gaf tenslotte zijn bedrijf op. De vermogende ondernemer kon echter niet stilzitten en in 1910 maakte hij zijn langgekoesterde wens waar om een modelonderneming te stichten die de kloof tussen arbeid en kapitaal moest overbruggen. Aan de Jan van Embdenweg in Oosterbeek bouwde hij voor eigen rekening een meubelfabriek, en in het kielzog daarvan 11 personeelswoningen; een badgelegenheid en een bibliotheek. Zeer vooruitstrevend was in die tijd het personeelsbeleid. De LOV was een koploper op het gebied van de arbeidsvoorwaarden: de lonen waren relatief hoog, de arbeidstijden gunstig en het bedrijf kende sociale voorzieningen zoals een ziektekostenverzekering. Ook deed het bedrijf aan winstuitkering voor haar medewerkers die werden betaald met aandelen van het bedrijf. Zo konden de arbeiders op termijn mede-eigenaar worden en verantwoordelijkheid en inspraak krijgen in hun onderneming. Het idealistische streven van Pelt en de raad van commissarissen was de verheffing van de arbeidersklasse door sociale hervormingen.
Ook op het gebied van meubelontwerpen behoorde de LOV tot de avant-garde beweging in Nederland op het gebied van design. Pelt had moderne ontwerpers in dienst die tijdelijk ook als artistiek directeur fungeerden zoals H.F. Mertens, Frits Spanjaard en Jan Muntendam. Zij ontwierpen meubilair in een gematigd modernistische vormgeving. Daarnaast leverden een reeks van architecten en ontwerpers een aantal ontwerpen aan op commissiebasis zoals Cor Alons, A.F. van der Weij, Dirk Roosenburg, J. Crouwel en Hendrik Fels. De meeste meubelen waren ontworpen in een sobere, enigszins kubistische vormgeving die men later de ‘Haagse School-stijl’ zou noemen. Het ideale publiek was de arbeidersklasse die men met LOV meubilair een meer harmonische woonomgeving wilde mogelijk maken. Maar weinige van de relatief dure en zeer ambachtelijk vervaardigde meubelen zullen de arbeidersklasse hebben bereikt. Integendeel: het geld werd verdiend met meer luxueus uitgevoerde ameublementen en andere gebruiksvoorwerpen, de goedkopere standaardontwerpen belandden bij de middenklasse met een progressieve smaak.
Ondanks de idealistische opzet van de onderneming wist Pelt er een redelijk goed renderend bedrijf van te maken. Hoewel hij politiek gezien zelf vrijzinnig democraat was, werd zijn meubelfabriek hoog aangeslagen binnen de socialistische zuil, waaruit veel opdrachten binnenkwamen. Ook van vermogende ondernemers en de overheid kreeg de LOV opdrachten. Het bedrijf floreerde in de jaren ‘10 en ’20 maar bleek niet opgewassen tegen de langdurige economische recessie in de jaren ’30. In 1935 werd uiteindelijk de LOV geliquideerd om een mogelijk faillissement voor te zijn.
Sinds de opheffing belandde de bijzondere geschiedenis van deze fabriek langzaam maar zeker in de vergetelheid en steeds minder mensen konden hun ervaringen over deze tijd navertellen. In 1991 werd echter in het Gemeentemuseum te Arnhem een overzichtstentoonstelling georganiseerd met een catalogus geschreven door kunsthistorica Karin Gaillard. Hierdoor kreeg de LOV weer een welverdiende plaats in de geschiedenis van de Nederlandse toegepaste kunst van de 20e eeuw te krijgen. Meubelstukken worden nu gewaardeerd en kunnen gevonden worden in verschillende museumcollecties en bij gepassioneerde verzamelaars. Het is echter ook duidelijk dat er nog vele meubelstukken zijn die door hun degelijke karakter de tand des tijds hebben doorstaan, maar al te vaak niet worden herkend en naar waarde worden geschat.
Daarom is onlangs door enkele gepassioneerde liefhebbers een stichting in het leven geroepen die als doel heeft om de kennis over deze bijzondere meubelfabriek te vergroten en het publiek enthousiast te maken. Eveneens is de ANBI status aangevraagd.
De stichting wil door middel van een website een soort online museum in het leven roepen waarop zoveel mogelijk meubelmodellen van de LOV worden gedocumenteerd en andere achtergrondinformatie wordt gedeeld. De stichting is dan ook opgericht om documentatiemateriaal te verzamelen en in kaart te brengen, en ‘oral history’ van personen op te tekenen die met de bedrijfsgeschiedenis te maken hebben gehad. Zo kan de verzamelde informatie voortaan aan kunsthistorici en liefhebbers gemakkelijk ter beschikking worden gesteld.
Stichting Erfgoed meubelfabriek L.O.V.
W. Laurent Nouwen, voorzitter/ penningmeester
Ingrid Mispelblom Beyer, secretariaat
Frederik Erens, algemeen bestuurslid
Info@erfgoedLOV.org
www.erfgoedLOV.org
Schrijf een reactie