Op 11 oktober 1888 trouwde Pieter Jelles Troelstra met de domineesdochter Sjoukje Bokma de Boer, die onder het pseudoniem Nynke van Hichtum naam zal maken als kinderboekenschrijfster. Ze worden verliefd op elkaar in 1885. Sjoukje woonde in 1888 in Renkum, dus dat zal de reden voor de trouwlocatie geweest zijn. Hun dochter Dieuwke werd 4 juli 1889 geboren, maar toen woonde de familie Troelstra-Bokma de Boer al weer in Huizum (Friesland).
Deze kerkelijke begraafplaats is gelegen schuin tegenover de kerk van OLV van Lourdesparochie.
Pieter van der Kuil
In het begin van de 20e eeuw lag ten oosten van de Bennekomseweg in Heelsum het landgoed met villa ‘Kalimaro’. Het landgoed en de villa zijn verdwenen. We weten er weinig over. Er zijn geen afbeeldingen van bekend.
Het terrein van het landgoed is nu bekend als het Wilhelminapark: de sportvelden en bebouwing bij hotel Klein Zwitserland. Op de topografische kaart van Heelsum uit 1912 staat het landgoed Kalimaro nog vermeld. Maar we moeten in twijfel trekken of dat dan de actuele situatie nog wel is.
Uit verslagen van de Landbouw Hogeschool Wageningen weten we dat grond van het landgoed beschikbaar werd gesteld als proefveld. Door de Landbouw Hogeschool in Wageningen werden rond de vorige eeuwwisseling proefvelden aangelegd om het gebruik van kunstmest te testen. Dit in samenwerking met de Geldersch-Overijsselsche Maatschappij van Landbouw.
De kunstmest werd op de verschillende gronden in Gelderland in verschillende samenstellingen uitgeprobeerd. In 1903 werd op de arme zandgrond van het proefveld Kalimaro gele lupinen gezaaid. Hierna kon de samenstelling van de bemesting bepaald worden (stikstof, kali, kalk, fosforzuur). De verslagen van de testen moesten elk jaar voor 1 december naar het Departement van Waterstaat, Handel en Nijverheid in Den Haag gezonden worden. Gebeurde dit niet, dan kwam men niet meer in aanmerking voor de jaarlijkse subsidie van f 400,– (1905).
In 1904 is op dit proefveld rogge gezaaid en volgens het verslag van het betreffende jaar in het Nederlandsch Landbouw Weekblad van 10 juni 1905 was de oogst goed. We nemen aan dat het landgoed tot 1905 heeft bestaan. Volgens de Renkumsche Courant van 7 oktober 1905 werd het landgoed verkocht aan een bouwmaatschappij die er meteen het villapark Wilhelmina stichtte met als middelpunt hotel-pension Klein Zwitserland (1906). Daarmee zal een einde gekomen zijn aan het landgoed en de proefvelden. Er werd namelijk al snel een stratenplan aangelegd. Dat er ook een villa op het landgoed stond maken we op uit de Renkumsche Courant van 30 oktober 1903. Een inbraak in de villa is nieuws voor de plaatselijke courant. Ten tijde van de verkoop aan de bouwmaatschappij waren villa en landgoed Kalimaro eigendom de heer Carl Frederik Frowein, zoon van Wilhelm Emanuel Frowein, directeur van Frowein & Co. CV te Arnhem, handelaars in tabak.
Carl Frederik Frowein (1854-1921) was geboren in Arnhem De heer C.F. Frowein was gemeenteraadslid en had het correspondentschap Renkum-Oosterbeek van de Credietvereniging te Amsterdam anno 1853, gevestigd aan de Utrechtsestraatweg C204.
Hij was in 1905 bestuurslid van o.a. de VVV-Oosterbeek en tal van andere verenigingen. Ondermeer was hij voorzitter van de Geldersch-Overijsselsche Maatschappij van Landbouw afd. Renkum-Doorwerth en deed hij veel voor het dorp Heelsum.
In 1916 was hij lid van de Commissie slachtoffers Watersnoodramp. Door een storm op de Noordzee waren de dijken gebroken in Noord- en Zuid Holland, Noord- Brabant en rond de Zuiderzee. Om de mensen te helpen die door de watersnoodramp getroffen waren, werden in heel Nederland commissies in het leven geroepen om de slachtoffers te helpen.
C.F. Frowein trouwde op 2 juni 1892 in de gemeente Renkum met Petronella Anna Henrietta Maria Wolterbeek (1868-1946). Haar vader Dirk Jacob Wolterbeek was suikerfabrikant in Cheribon (Java) op de plantage Kalimaro. Zij was daar geboren op 5 februari 1868. Het echtpaar woonde eerst in Oosterbeek waar zij een dochter en twee zoons kregen.
Zij bewoonden huize “Vreeberg” op de hoek van de Pietersbergseweg en de Kneppelhoutweg. Na de verhuizing naar Heelsum betrok de familie Beelaerts van Blokland “Vreeberg”.
Haar broer Dirk Jacob Wolterbeek woonde met zijn vrouw Maria Elizabeth Wolterbeek op huize Valkenburg in Oosterbeek. Mevrouw Frowein-Wolterbeek werd in 1903 aangesteld als secretaresse van Pictura Veluvensis. Na de verkoop van landgoed Kalimaro ging het echtpaar Frowein-Wolterbeek wonen aan de Utrechtseweg te Heelsum. Dit huis hadden zij in 1906 gekocht van de heer N.J.F. Kamperdijk. Zij doopten het huis ‘Solbakken’.
Carl Frowein overleed op 2 juni 1921 en werd in Doorwerth begraven. Zijn weduwe verkoopt in 1922 de inboedel van het huis en het huis zelf in 1923. Mevrouw Frowein-Wolterbeek is na de verkoop van het huis ‘Solbakken’vetrokken naar Rheden en woonde in 1943 in Zelhem, waar zij op 12 juni 1946 is overleden.
Uit Schoutambt & Heerlijkheid 2000-3 (Tine Wijnstekers)
Bronnen:
Archief gemeente Renkum
Archief gemeente Arnhem
Archief Landbouwhogeschool Wageningen
Centraal Bureau voor Genealogie
Arnhemse Courant
Pieter van der Kuil
Op de zuidhoek van Hogerheide/ Weverstraat stond tot 1944 een rietgedekte villa (Weverstraat 109) waarin vanaf 1927 de tandarts Ph. J. Clous woonde. Toen deze in 1937 verhuisde naar de villa “Doristeti” op de Lebretweg 1 werd de woning aan de Weverstraat betrokken door de gereformeerde predikant A. van de Weg. Na WOII werd er een bungalow op het perceel gebouwd.
Vanuit het Zweiersdal kijken we naar de achterzijde van de panden Weverstraat 94 en 92 (Rijks).
Op een foto uit 1878 poseren de kort daarvoor gefuseerde koren “Kunst Veredelt” (herenkoor) en “Oefening baart Kunst” (dameskoor) nabij de boerderij, bouwjaar rond 1850. Rond 1850 vestigt Jan van Lingen zich in Oosterbeek waar hij na enige jaren koetsier wordt van Jan Kneppelhout op de Hemelse Berg. De koetsier van de Hemelse Berg woonde in de koetsierswoning naast het koetshuis met de stallen. Hij trouwt in 1864 met Willempke Hooijer en in 1869 treffen we Jan van Lingen voor het eerst in het adresboek van Oosterbeek aan, waar hij in de Weverstraat de boerderij betrekt. Daar wordt in 1872 zijn zoon Hendrik Arie geboren die later die landbouwer was. In 1881 overlijdt Jan van Lingen. Zijn zoon Arie ging er na een verbouwing rond 1894 wonen en begon er de kolenhandel.
In het pand Weverstraat 108 (nieuwe nummering), begon in het jaar van de bouw, 1905, de bakker D.W. van Hattum zijn bakkerij, befaamd om zijn “echte Oosterbeeksche vanille-sprits”.
In 1919 nam bakker J.P. Crum de zaak over. Hij had al een bakkerij aan de Mariaweg, hoek Paul Krugerstraat. In februari 1949 kwam de bakkerij in handen van J. Tyssen.
Tegenover Weverstraat 108 ligt op de westwal van de Weverstraat het pand met als adres Hogerheide 10, gebouwd in 1928. Het heeft echter een uitgang aan de Weverstraat, zichtbaar op onderstaande foto.
Het huis op Weverstraat 110 heeft vele decennia een tapperij gehuisvest. Het huis werd in 1875 gebouwd in opdracht van Willem Rothuizen die daarnaast 0p 110a vanaf 1869 een tapperij had gehad in het kleine aangebouwde huisje aan de noordkant van de villa op nummer 114-116. (z.a.). In 1893 gaat het over in handen van de tapper D. Smit. Vanaf 1928 is F. G. van der Hooft er koopman, kastelein en pensionhouder. Nog in 1969 rust er een horecabestemming op hert pand met Geert Veenhuizen als laatste kroegbaas. Deze Veenhuizen had vanaf 1922 ook een pension in de villa “Vree Berg” aan de Pietersbergseweg. Door Carel Heldring, bewoner van de villa “Rijnheuvel” werd Veenhuizen aangeduid als “de piraat”.
Wanneer men iets meer naar rechts, oostelijker het dal in keek zag men het volgende. Op de achtergrond de vooroorlogse spits van de toren van de St. Bernulphuskerk aan de Utrechtseweg.
In 1889 bouwt de Amsterdamse aannemer G. J. Ph. Zuiderhoek het huis dat nu nummer 136-138 heeft. Hij was tevens de eigenaar van het Amsterdamsch Koffiehuis dat ooit stond aan de Utrechtseweg ter hoogte van de huidige Coöp. (z.a.).
In later jaren, rond 1905, verscheen hier het pension Zuiderhoek- Ridderhoff. Het huis had een schild in de topgevel met de naam: “Komatipoort”.
Staande naast de melkkar, Cornelia Koosje Ploeg, geboren 19 juli 1879 te Oosterbeek, op dat moment in verwachting van haar eerste kind, Jan Roelofsen.
Zittende op de koets: Willem Ploeg, broer van Cornelia Koosje. Voor de paarden: Hendrik Roelofsen, gehuwd met Cornelia Koosje, geboren te Heteren, 7 mei 1878.
Voor het huis bij de voordeur: Everdina Aalbers, echtgenote van Jan Ploeg, moeder van Cornelia Koosje en Willem Ploeg,
Staande aan de weg bij het hek: Jan Ploeg. De drie kleine kinderen op de foto zijn de jongere broers van Cornelia Koosje Ploeg, Jan, Dinus en Gerrit Ploeg.
We keren terug naar de oostzijde van de Weverstraat waar op het terrein van de huidige villa “Nieuw Beekhof” (nummer 140) waar in 1840 “Beekhof” werd gebouwd. In tegenstelling tot de andere huizen in de buurt, stond “Beekhof” midden in het Zweiersdal en niet aan de straatkant. “Beekhof” stond aan de westoever van de Zuiderbeek nabij een tweetal vijvers, ten zuiden van het natuurparkje “de Zomp”. Het huis lag met de voorgevel naar het noorden.
In 1877 werd “Beekhof” gekocht door de gepensioneerd arts in het Nederlandsch Oostindisch Leger dr. George Julius Wienecke (1821-1884), die gehuwd was met Sietske Cornelisdr. Zij doopten het huis “Casa Malang”. Abrahamsz die werd geboren op 14 januari 1842 in Middelburg geboren, als derde dochter van koopvaardij-kapitein Cornelis Abrahamsz en Catharina Douwes Dekker, de oudste zuster van Eduard Douwes Dekker (Multatuli).
In 1902 kwam het in handen van Evert Cornelis Ekker die er met zijn vrouw Lucie van Dam van Isselt tot hun scheiding in 1907 woonde, waarna hij het aan de oostzijde van de Zuiderbeek gelegen “Zonneheem” bouwde en daar ging wonen.(zie Fangmanweg). Het huis “Beekhof” was ook lange tijd woonhuis van de plaatselijke arts dr. Isaac Brevee. In WOII werd het zwaar beschadigd en verscheen in 1950 de villa “Nieuw Beekhof”.
Het huis “Vredehof” werd voor WOII enige tijd bewoond door de arts in ruste J. W. Groeneboom. In de villa rechts woonde voor WOII het hoofd van de Wilhelminaschool (“School II”) in de Wilhelminastraat, A. Weenink.
Tegenover het pand op de zuidhoek van de Fangmanweg/Weverstraat lag op de plek van het huidige Weverstraat 159 een huis dat dienst deed als pension, met de naam “Zuiderzicht”. Het werd sinds 1911 gedreven door H. Versteeg en na diens overlijden rond 1933 door zijn weduwe. Het bleef als een van de weinige panden aan de Beneden-Weverstraat in redelijke staat na de gevechtshandelingen van 1944.
Aan de zuidzijde van “Zuiderzicht” stond voor WOII de boerderij van J. de Graas, landbouwer.(toen nummer 150)
Ten zuiden van de villa waarin A. Weenink woonde stond de bakkerij van P. P. Witkamp.
De volkskundige Dirk Jan der Ven (1891-1973) werd geboren in de P. C. Hooftstraat te Amsterdam. Van der Ven schreef talloze boeken over folklore. Zijn echtgenote dr. E. van der Ven-ten Bensel (1892-1982) was schreef een aantal boeken over de volksdans. Met de componist/musicus Julius Röntgen maakte hij begin jaren twintig de films “Neerland’s Volksleven in de Lente”, “Neerland’s Volksleven in den Zomer”, “Neerland’s Volksleven in den Oogsttijd” en “De Zuiderzeefilm”. (Zie elders op deze website bij “Cineast D.J. van der Ven”.) Het echtpaar organiseerde ook volksdans/muziekweken in de nabijgelegen Concertzaal waarbij de cursisten overnachtten in pension “Het Hemeldal”.
[vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”2990″ img_size=”full”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”2989″ img_size=”ful”][vc_column_text]
Bierdrinken is leuk, maar sinds mensenheugenis betekent bier drinken ook meteen de schatkist spekken. De overheid vindt altijd wel manieren om accijns te heffen op onze favoriete alcoholische drank, en het is dus ook niet verwonderlijk dat er steeds mensen opduiken die manieren vinden om de accijns te omzeilen. En dat kan natuurlijk met de beste bedoelingen.
Een van deze mensen was de industrieel en burgemeester Jan Backer (1790-1872) uit Oosterbeek. Backer was eigenaar van een suikerfabriek, waar hij stroop en suiker uit bieten en aardappels maakte. Met zo’n vijftig à zestig arbeiders was het voor die tijd een groot bedrijf. Maar er rijpte bij hem een idee, en dat had alles te maken met het overmatig gebruik van jenever in Nederland in die tijd. En zo publiceerde hij in 1839 het boekje “Het Konings-bier voorgesteld als volks-drank ter wering van de jenever-pest.”
Lees meer over het verloren bier bij Dossier Hop van Roel Mulder[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text]
[/vc_column_text][vc_raw_html]JTNDaWZyYW1lJTIwZnJhbWVib3JkZXIlM0QlMjIwJTIyJTIwc2Nyb2xsaW5nJTNEJTIybm8lMjIlMjBzdHlsZSUzRCUyMmJvcmRlciUzQTBweCUyMiUyMHNyYyUzRCUyMmh0dHAlM0ElMkYlMkZib29rcy5nb29nbGUubmwlMkZib29rcyUzRmlkJTNERzRaY0FBQUFjQUFKJTI2bHBnJTNEUEExNSUyNm90cyUzRGZwX09MMjZpa2klMjZkcSUzRGtvbmluZ3NiaWVyJTI1MjBiYWNrZXIlMjZwZyUzRFBQNSUyNm91dHB1dCUzRGVtYmVkJTIyJTIwd2lkdGglM0QxMDAlMjUlMjBoZWlnaHQlM0Q4MDAlM0UlM0MlMkZpZnJhbWUlM0U=[/vc_raw_html][/vc_column][/vc_row]
[vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”2979″ border_color=”grey” img_link_target=”_self” img_size=”full”][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]
Met ingang van 16 juni 1946 is tot Burgemeester der gemeente Dussen benoemd de EdelAchtb. heer A. J. A. Oderkerk. De heer Oderkerk is geboren te Arnhem op 25 October 1915 Hij is in het bezit van het einddiploma gymnasium, het diploma gemeente-administratie A en het examen M O Staatsinrichting. Van begin 1936 tot medio 1938 was hij in de journalistiek werkzaam. In dat tijdvak en ook daarna leverde hij aan diverse dagbladen en periodieken bijdragen op letterkundig gebied.
Van medio 1938 tot 5 Juni 1940 was hij in militaire dienst (kaderopleiding); in Mei 1940 nam hij actief deel aan de gevechten op den Grebbeberg.
Sedert 4 october 1940 was hij eerst als volontair en daarna als ambtenaar in vasten dienst op de gemeente-secretarie van Renkum werkzaam. Hij verrichtte daar op alle afdeelingen benevens ten bureele van den gemeente-ontvanger en bij de administratie der gemeentepolitie verantwoordelijken arbeid.
Thans bekleedt hij den rang van commies met de functie van ambtenaar in algemeenen dienst der gemeente Renkum groot 24000 zielen. In deze functie stond hij sedert mei 1945 den burgemeester als particulier secretaris ten dienste. Daarnaast was hij ambtenaar van den burgerlijken stand belast met het voltrekken der huwelijken in de gemeente Renkum.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]Hij nam zijn aandeel in het illegaal werk, was lid der VBA en later van het strijdend gedeelte der NBS. De gemeente Renkum vertoont in zooverre overeenkomst met de gemeente Dussen dat ook zij behoort tot een der zwaarst getroffen gemeenten van ons land.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width=”1/2″][vc_column_text]Burgemeester Oderkerk is in 1960 Burgemeester van de gemeente Etten-Leur geworden. Men zag hem liever niet vertrekken in Dussen, zoals blijkt uit dit artikel uit het Nieuwsblad!
Vrijdagavond heeft burgemeester A.J.A. Oderkerk afscheid genomen van zijn gemeente Dussen. Het is een waardig, warm en af en toe daverend afscheid geworden, waarmede de Dussense gemeenschap – en eigenlijk de gehele streek- dank bracht aan de scheidende burgemeester, die gedurende 14 jaren zijn beste krachten heeft gegeven aan de gemeente Dussen en aan het gehele Land van Heusden en Altena. Want Oderkerk beperkte zijn werkterrein niet tot Dussen alleen. Na zijn komst in 1946 heeft hij de noden, behoeften en de sfeer van het gehele gebied leren kennen, de zorgen ervan op zijn schouders genomen en is daardoor uitgegroeid tot een regionale figuur, die Dussen en met Dussen het gehele Land van Heusden en Altena, node ziet vertrekken. Met gemengde gevoelens is dan ook het afscheid genomen, ook van de zijde van het burgemeestersgezin, dat zo goed wortel geschoten heeft in het Land van Heusden en Altena. Pastoor v.d. Hoven bood namens de bevolking van Dussen als afscheidscadeau de R.K. Encyclopedie aan, daarmede de dank van de inwoners tonende. Ds. Voortman sprak namens de Herv. gemeente. Hij dankte burgemeester Oderkerk voor de goede verstandhouding, die er altijd had bestaan tussen hen en de medewerking, die ondervonden was bij de bouw van de nieuwe kerk.
[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/2″][vc_single_image image=”2981″ border_color=”grey” img_link_target=”_self” img_size=”full”][vc_column_text]In Etten-Leur waren ze ook zeer tevreden met de Burgervader. In 1976 hebben ze een monument voor hem geplaatst.
(later meer over zijn rol in het verzet)[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
