Top

Heemkunde Renkum

Stichting voor heemkunde in de gemeente Renkum

Oosterbeek – Hemelse Berg

- 1 Reactie

De naam “den Hemelseberg” komt voor het eerst naar voren bij een boedelscheiding in 1728 wanneer deze “heggeholt” (perceel hakhout) aan een van de zonen van de weduwe Van der Hoop- Brouwers wordt toebedeeld. Zij was gehuwd geweest met de Arnhemse wijnhandelaar Johan van der Hoop. Het komt in  eigendom van zoon Bartholomeus van der Hoop die echter in 1830 overlijdt waarna het in eigendom geraakt van diens broer Abraham. Het was deze Van der Hoop die het nog steeds bestaande lanenplan van “de Hemelse Berg” liet aanleggen naar, vermoedelijk, een ontwerp van Johan George Michael.
De Hemelseberg maakte voor die tijd deel uit van het goed Ter Aa dat vrijwel het gehele westelijke deel van Oosterbeek tot Doorwerth omvatte . Na 1741 werd het verworven gebied uitgebreid en omgevormd tot buitenplaats.

Het door de familie Van der Hoop gebouwde jachthuis op de Hemelse Berg.
Het door de familie Van der Hoop gebouwde jachthuis op de Hemelse Berg.

Behalve een herenhuis, Engelse tuinen, bossen en vijvers was het landgoed een koren- en een papiermolen rijk. Vooral na 1836 waren uitbreiding en bebouwing omvangrijk. De nieuwe bewoner (zijn tweede vrouw was eigenaar), mr. C. P .E. Robide van der Aa (rechter te Arnhem, tevens schoolopziener) was de drijvende kracht achter de verdere verfraaiing van het landgoed.

De voorzijde van het tweede huis Hemelse Berg ( westzijde) zoals gebouwd door D. Gaymans, na hem bewoond door achtereenvolgens Kallenberg van den Bosch, Robide van der Aa en Kneppelhout. Gravure naar een aquarel van onbekende hand.
De voorzijde van het tweede huis Hemelse Berg ( westzijde) zoals gebouwd door D. Gaymans, na hem bewoond door achtereenvolgens Kallenberg van den Bosch, Robide van der Aa en Kneppelhout. Gravure naar een aquarel van onbekende hand.
Het door Derk Gaymans gebouwde tweede huis Hemelse Berg, het huis waarin Van der Aa woonde.
Het door Derk Gaymans gebouwde tweede huis Hemelse Berg, het huis waarin Van der Aa woonde.

In 1848  werd Jan Kneppelhout (z.a.) voor f 125.000- eigenaar van de Hemelse Berg. Hij liet landschapsarchitect Copijn nog meer verfraaiingen aanbrengen. Het herenhuis werd gesloopt en een kasteelachtig gebouw kwam er voor in de plaats.

Het door Jan Kneppelhout gebouwde derde huis Hemelse Berg.
Het door Jan Kneppelhout gebouwde derde huis Hemelse Berg.

Na het  overlijden van mevrouw U .M. Kneppelhout-van  Braam (1919) kwam het landgoed in het bezit van de gemeente, zij gaf het huis met omgeving voor 75 jaar in erfpacht aan de familie J . Beelaerts van  Blokland (z.a .).

Het huis Hemelse Berg kort voor WOII.
Het huis Hemelse Berg kort voor WOII.

September 1944 is het gebouw door de Duitsers in brand geschoten en dermate vernield dat het na de bevrijding moest worden gesloopt.

De restanten van het derde huis Hemelse Berg na beschieting door de Duitsers en de daarna volgende brand.
De restanten van het derde huis Hemelse Berg na beschieting door de Duitsers en de daarna volgende brand.
Bij de sloop van de ruine van het derde huis Hemelse Berg werd al een waterkelder aangetroffen die ondergronds bleef gespaard bij de bouw van de kraamkliniek. Op onderstaande foto zien we de restanten met op de achtergrond het koetshuis van het derde huis Hemelse berg. Het werd enige tijd nadien afgebroken om plaats te maken voor het zusterhuis van de kraamkliniek.
Bij de sloop van de ruine van het derde huis Hemelse Berg werden als laatste de kelders van het verwoeste huis afgebroken. De waterkelder van het tweede huis Hemelse Berg lag een niveau lager en bleef onaangeroerd. Op bovenstaande foto zien we de restanten van de kelders van de Hemelse berg.met op de achtergrond het koetshuis van het derde huis Hemelse berg. Het werd enige tijd nadien afgebroken om plaats te maken voor het zusterhuis van de kraamkliniek.

Een deel van het terrein werd in 1952 verkocht aan de stichting Zendings diaconessenhuis te Amsterdam, ten behoeve van de bouw van  een verpleeg- en kraaminrichting.

Het verpleeghuis kon eerst in 1961 in gebruik worden genomen.

Het vierde huis Hemelse Berg, de kraamkliniek in later jaren verzorgingstehuis.
Het vierde huis Hemelse Berg, de kraamkliniek in later jaren verzorgingstehuis.

Anno 2015 biedt de huidige eigenaar, Zinzia Zorggroep, het deel van de Hemelse Berg dat ooit werd bewoond door de familie Beelaerts van Blokland te koop aan (zie bovenstaande afbeelding achter het hek met weide en voetprint huis). Het in 1961 gebouwde verpleeghuis is dan al lang afgebroken. In 2004 werd het door het sloopbedrijf van Jan Hofstede afgebroken.
Daarbij stuitte men op de waterkelder van het tweede huis Hemelse Berg.

De waterkelder van het tweede huis Hemelse Berg welke door de sloper Jan Hofstede gespaard werd. Inmiddels is deze door veronachtzaming ingestort.
De waterkelder van het tweede huis Hemelse Berg welke door de sloper Jan Hofstede gespaard werd. Inmiddels is deze door veronachtzaming ingestort.

Lees Interacties

Reacties

  1. Geachte Heer/Mevrouw,

    In het adresboek van Arnhem en omgeving voor het jaar 1864 lees ik op p.205: Merkus (mej.I.), part. Lucienheuvel A 20.

    Heeft dit naar uw mening betrekking op de even later afgebroken villa Lucienheuvel? Woonde op genoemd adres meerdere personen? Wie was die mejuffrouw? Allemaal vragen waarop ik graag antwoord kreeg.

    Met vriendelijke groet,

    René Grémaux
    Nijmegen

    Beantwoorden

Schrijf een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *