Pieter van der Kuil
Proefvelden Wageningen
In het begin van de 20e eeuw lag ten oosten van de Bennekomseweg in Heelsum het landgoed met villa ‘Kalimaro’. Het landgoed en de villa zijn verdwenen. We weten er weinig over. Er zijn geen afbeeldingen van bekend.
Het terrein van het landgoed is nu bekend als het Wilhelminapark: de sportvelden en bebouwing bij hotel Klein Zwitserland. Op de topografische kaart van Heelsum uit 1912 staat het landgoed Kalimaro nog vermeld. Maar we moeten in twijfel trekken of dat dan de actuele situatie nog wel is.
Uit verslagen van de Landbouw Hogeschool Wageningen weten we dat grond van het landgoed beschikbaar werd gesteld als proefveld. Door de Landbouw Hogeschool in Wageningen werden rond de vorige eeuwwisseling proefvelden aangelegd om het gebruik van kunstmest te testen. Dit in samenwerking met de Geldersch-Overijsselsche Maatschappij van Landbouw.
Kunstmest uitproberen
De kunstmest werd op de verschillende gronden in Gelderland in verschillende samenstellingen uitgeprobeerd. In 1903 werd op de arme zandgrond van het proefveld Kalimaro gele lupinen gezaaid. Hierna kon de samenstelling van de bemesting bepaald worden (stikstof, kali, kalk, fosforzuur). De verslagen van de testen moesten elk jaar voor 1 december naar het Departement van Waterstaat, Handel en Nijverheid in Den Haag gezonden worden. Gebeurde dit niet, dan kwam men niet meer in aanmerking voor de jaarlijkse subsidie van f 400,– (1905).
Inbraak Villa Kalimaro
In 1904 is op dit proefveld rogge gezaaid en volgens het verslag van het betreffende jaar in het Nederlandsch Landbouw Weekblad van 10 juni 1905 was de oogst goed. We nemen aan dat het landgoed tot 1905 heeft bestaan. Volgens de Renkumsche Courant van 7 oktober 1905 werd het landgoed verkocht aan een bouwmaatschappij die er meteen het villapark Wilhelmina stichtte met als middelpunt hotel-pension Klein Zwitserland (1906). Daarmee zal een einde gekomen zijn aan het landgoed en de proefvelden. Er werd namelijk al snel een stratenplan aangelegd. Dat er ook een villa op het landgoed stond maken we op uit de Renkumsche Courant van 30 oktober 1903. Een inbraak in de villa is nieuws voor de plaatselijke courant. Ten tijde van de verkoop aan de bouwmaatschappij waren villa en landgoed Kalimaro eigendom de heer Carl Frederik Frowein, zoon van Wilhelm Emanuel Frowein, directeur van Frowein & Co. CV te Arnhem, handelaars in tabak.
Carl Frederik Frowein
Carl Frederik Frowein (1854-1921) was geboren in Arnhem De heer C.F. Frowein was gemeenteraadslid en had het correspondentschap Renkum-Oosterbeek van de Credietvereniging te Amsterdam anno 1853, gevestigd aan de Utrechtsestraatweg C204.
Hij was in 1905 bestuurslid van o.a. de VVV-Oosterbeek en tal van andere verenigingen. Ondermeer was hij voorzitter van de Geldersch-Overijsselsche Maatschappij van Landbouw afd. Renkum-Doorwerth en deed hij veel voor het dorp Heelsum.
In 1916 was hij lid van de Commissie slachtoffers Watersnoodramp. Door een storm op de Noordzee waren de dijken gebroken in Noord- en Zuid Holland, Noord- Brabant en rond de Zuiderzee. Om de mensen te helpen die door de watersnoodramp getroffen waren, werden in heel Nederland commissies in het leven geroepen om de slachtoffers te helpen.
Huwelijk Frowein met Ans Wolterbeek
C.F. Frowein trouwde op 2 juni 1892 in de gemeente Renkum met Petronella Anna Henrietta Maria Wolterbeek (1868-1946). Haar vader Dirk Jacob Wolterbeek was suikerfabrikant in Cheribon (Java) op de plantage Kalimaro. Zij was daar geboren op 5 februari 1868. Het echtpaar woonde eerst in Oosterbeek waar zij een dochter en twee zoons kregen.
Zij bewoonden huize “Vreeberg” op de hoek van de Pietersbergseweg en de Kneppelhoutweg. Na de verhuizing naar Heelsum betrok de familie Beelaerts van Blokland “Vreeberg”.
Haar broer Dirk Jacob Wolterbeek woonde met zijn vrouw Maria Elizabeth Wolterbeek op huize Valkenburg in Oosterbeek. Mevrouw Frowein-Wolterbeek werd in 1903 aangesteld als secretaresse van Pictura Veluvensis. Na de verkoop van landgoed Kalimaro ging het echtpaar Frowein-Wolterbeek wonen aan de Utrechtseweg te Heelsum. Dit huis hadden zij in 1906 gekocht van de heer N.J.F. Kamperdijk. Zij doopten het huis ‘Solbakken’.
Carl Frowein overleed op 2 juni 1921 en werd in Doorwerth begraven. Zijn weduwe verkoopt in 1922 de inboedel van het huis en het huis zelf in 1923. Mevrouw Frowein-Wolterbeek is na de verkoop van het huis ‘Solbakken’vetrokken naar Rheden en woonde in 1943 in Zelhem, waar zij op 12 juni 1946 is overleden.
Uit Schoutambt & Heerlijkheid 2000-3 (Tine Wijnstekers)
Bronnen:
Archief gemeente Renkum
Archief gemeente Arnhem
Archief Landbouwhogeschool Wageningen
Centraal Bureau voor Genealogie
Arnhemse Courant
Schrijf een reactie